Aşk Çeşmesi / Roma

Oleh Unknown

2 Kasım 2013 Cumartesi

Trevi Çeşmesi

Tarihî kiliseleri anıtları müzeleri ve ünlü meydanlarıyla giden herkesi kendine hayran bırakan Roma’nın en ünlü yerlerinden biri de Fontana di Trevi; bizdeki adıyla Trevi Çeşmesi ya da Aşk Çeşmesi.

Sadece Roma’nın değil dünyanın da en ünlü çeşmelerinden olan Trevi Çeşmesi’nin adını nereden aldığıyla ilgili farklı iddialar var. Bazı iddialara göre üç yolun kavşağında olduğu için bazı iddialara göre üç yeraltı suyu bu noktada toplandığı için Trevi Çeşmesi deniyor. Bir başka iddiaysa çeşmeyi Papa’ya hoşluk olsun diye yaptıran ailenin soyadı Trevi olduğu için bu adı almış olduğudur.

Trevi Çeşmesi sadece Türkiye’de Aşk Çeşmesi adıyla anılıyor. Bu adın nasıl yerleştiği hatırlanmıyor; ancak yolu bu çeşmeden geçen aşk filmlerinin ve Roma’nın akılda bıraktığı aşk algısının bu ismin yerleşmesinde etkili olduğu tahmin ediliyor.

Tarihi

Fontana di Trevi’nin tarihiyle ilgili de farklı efsaneler var. Bunlardan biri; binada yaşayan Trevi soyadlı ailenin Papa’ya hoşluk olsun diye sarayın bir cephesine çeşmeyi yaptırmış olduğudur. Diğer bir efsane savaştan dönen ve uzun süredir susuz olan bir Roma ordusunun karşısına çıkan genç kızın askerlere bulundukları yeri kazarlarsa (havuzun bugünkü yeri) su çıkacağını söylemesi ve askerlerin burayı kazıp su bulmasıyla ilgilidir.

Fontana di Trevi’yle ilgili en yaygın efsane

Roma’ya su getirebilmeleri için bir bakire Romalı askerlere yardım ederek şehrin 12 km dışındaki bir su kaynağını gösterir. Ancak kaynak bir vadidedir ve tepeye tırmanması mümkün olmadığından Romalı mühendisler suyu şehre getirebilmek için 20 km’lik bir su kemeri inşa ederler. Aqua Virgo adı verilen bu kemer ile suyu Agrippa Kaplıcaları’na getirirler. Agrippa Kaplıcaları M.Ö. 19. yüzyılda Marcus Vispanius Agrippa tarafından yapılmıştır ve Roma’nın ilk ve en büyük termal banyolarıdır.

Agua Virgo Roma’ya ve Romalılara 400 yıldan fazla hizmet verir. İmparatorluk çöktükten sonra bakımsızlıktan işlemez hâle gelir ve yaklaşık 1000 yıl boyunca kullanılmaz. 15. yüzyılda V. Nicolas tarafından onarımı yaptırılır. Kemer uzun bir aradan sonra yine kente su taşımaya başlar ve kente gelen suyun halkın kullanımı için bir havuzda toplanması sağlanır. Aradan 200 yıl geçtikten sonra 17. yüzyılda Papa VIII. Urban suyun toplandığı havuzun kötü olduğunu düşündüğü için yenilenmesini ve düzenlenmesini ister. Mimar Lorenzo Bernini ile anlaşır ve çeşmenin yapımı için bugünkü yerini gösterir. Bu çeşmenin de ömrü çok uzun sürmez. Yaklaşık 100 yıl sonra 1730’da kendinden önceki çeşmeyi beğenmeyen Papa XII. Clement yeni bir çeşme yapılmasını ister. Çeşme için yapılan projeler arasında Nicolò Salvi’nin planı seçilir. Papa XIII. Clement döneminde tamamlanan çeşme 22 Mayıs 1776’da açılır. Çeşme en son 1998’de yenilenmiş ve düzenlenmiştir.

Mimarisi ve yapısı
Roma’daki en büyük Barok çeşme olan Fontana di Trevi Poli Sarayı’nın (Palazzo Poli) bir kenarına inşa edilmiştir. Yapımına 1732’de mimar Nicolò Salvi tarafından başlanmış; Salvi’nin ölümü üzerine 1762’de Giuseppe Pannini tarafından inşası tamamlanmıştır. Yine de çeşme Salvi’nin eseri olarak bilinir.

Dört tarafı binalarla çevrili bir meydandadır ve yüksekliği 26 eni 20 metredir. Dekorasyonu Bernini Okulu’nun sanatçıları tarafından yapılmıştır. Yapının genel ifadesi ‘’deniz’’dir. Tam ortada denizden çıkan kanatlı atlarının çektiği arabasında Neptün (deniz tanrısı) vardır. Şaha kalkmış at okyanusun karışıklığının; sakin olansa huzur dolu durgunluğun simgesidir. Bu atlar arkalarında duran dev deniz kabuğunu çekerler. Deniz kabuğunun üzerinde Yunan mitolojisinde kutsal nehir olan Oceanos görünür. Oceonos’un arkasındaki rölyeflerde Agrippa Kaplıcaları’na gelen suyun nasıl bulunduğu betimlenmiştir.

Çeşmenin üst tarafında Paolo Benaglia tarafından yapılan Papalık Arması yer alır. Armanın altında Papa XII. Clement’in adı biraz aşağıda da XIII.Clement’in adı yazılıdır. Bu adların yazılı olduğu bloğun iki tarafında bulunan 4 kadın heykeli mevsimleri simgeler.

Dilek Çeşmesi

İnanışa göre Fontana di Trevi aynı zamanda bir dilek çeşmesidir. Çeşmede dilek dilemek için ne yapılması gerektiğiyle de ilgili farklı söylentiler bulunur. Bazılarına göre çeşmeye arkanızı dönüp sol omzunuzun üzerinden bir bozuk para atarsanız bir gün Roma’ya geri dönersiniz. Bir tanenin yeterli olduğu düşünülse de birinci dileği kendiniz için ikinciyi Roma’ya geri dönmek için atmanız gerektiği de söylentiler arasında. Bazılarına göre ise üç tane para atılmalıüç dilek dilenmeli; birincisi Roma’ya geri dönmek için ikincisi gerçek aşkı bulmak için üçüncüsü ise Roma’da gerçek aşkı bulmak için. Üç parayı sağ elinize alıp sol omzunuzun üzerinden atmanız dileklerin güçlü bir şekilde mühürlenmesi anlamına gelmektedir.

Ziyaretçilerin Fontana di Trevi’ye attığı paraların günde 3000 Euro’yu bulduğu ve toplanan paranın Roma’da yaşayan muhtaç insanlara yardım etmek amacıyla kullanıldığı söyleniyor.